Przy kolejnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę można zastanowić się nad reprezentacjami państw, które nie istnieją, albo istniały przez bardzo krótki okres jako pewien rodzaj kompromisu. Obecnie po tych krajach nie ma już śladu, ale warto jedna pamiętać o tych różnych wariacjach, czasem występujących nawet na międzynarodowych turniejach.
Reprezentacja Protektoratu Saary nie istniała zbyt długo, ale jej znaczenie jest dosyć istotne dla europejskiego futbolu. Celem Francji w okresie powojennym była jak największa kontrola nad tym obszarem po drugiej stronie Renu. Oderwany obszar od Niemiec miał zostać jak najbardziej z galicyzowany, a ostatecznie być przyłączonym do nowej ojczyzny. Początkowo celem było utworzenie niezależnych struktur, a potem stopniowe podporządkowywanie ich federacji francuskiej. Istniała lokalna liga, mocniejsze kluby występowały gościnnie w niższych ligach, ale zarówno zespoły francuskie, jak i znajdujące się na obszarze Saary nie chciały doprowadzić do unifikacji. Klub wygrał drugą ligę w 1949 roku, ale został wycofany ze względu na wspomniany opór. W związku z tym uznano, że powołanie oddzielnej federacji i reprezentacji będzie lepszym wyborem.
Najsilniejszy zespół tamtego terytorium, czyli FC Saarbrücken było prekursorem utworzenia jednego z pierwszych powojennych turnieju o charakterze międzynarodowym. Drużyna chciała rywalizować na lepszym poziomie niż lokalne rozgrywki. Międzynarodowy Puchar Obszaru Saary zorganizowano w 1949-1950 i był to dosyć ciekawy system rozgrywania turnieju. Zaproszone ekipy grały z zespołem Saarbrücken, a trzy które osiągnęły najlepszy rezultat zagrały w półfinale. Wsród piętnastu zespołów znalazło się chociażby Standard Liege. Stade Rennais, Hajduk Split, Rapid Wiedeń, czy reprezentacja stolicy Chile. Ostatecznie do półfinałów awansowały Rennes, Metz oraz Hajduk, a turniej wygrał zdecydowanie reprezentant Saary. Rok później również planowano turniej bardziej rozbudowany, gdzie zaproszono również zespoły z Niemiec, czy Brazylii. Jednak brak zainteresowania spowodował przerwanie organizacji rywalizacji, choć zgoda na przyłączenie się zespołów Saary do rozgrywek niemieckich miało też znaczenie.
Wydarzenie to miało miejsce na kilka lat przed organizowaniem większych powojennych turniejów takich jak Puchar Mistrzów, czy Puchar Miast Targowych będącym niebezpośrednim prekursorem Pucharu UEFA. W tym samym czasie istniały również niezależne od siebie inicjatywy takie jak Puchar Łaciński również rozgrywany od 1949 roku, czy później reaktywowany Puchar Mitropa rozgrywany przed wojną, ale dopiero powracający w 1951 roku, choć skupiający zespoły z Europy Środkowej.
Reprezentacja Saarlandu to nie tylko eliminacje do mistrzostw Świata 1954, które rozegrano przeciwko Niemcom Zachodnim oraz Norwegii. Piłkarze musieli uznać wyższość Niemców, ale udało im się skończyć przed Norwegami wygrywając z nim jedno spotkanie. Kilka lat później w Pucharze Mistrzów Krajowych również reprezentacja tego obszaru wystąpiła, ale w rywalizacji z klubami. W pierwszej rundzie trafiła na AC Milan, z którym po wyrównanej walce przegrała w dwumeczu 4-3 i 1:4, a o awansie Włochów przesądziła dopiero bramka w ostatnich minutach spotkania.
Ostatni mecz reprezentacja zagrała w 1956 roku, ale już rok wcześniej było wiadomo, że obszar wróci do Niemiec. Referendum zorganizowane na tym obszarze zdecydowanie wygrali zwolennicy zjednoczenia z wschodnim sąsiadem mimo presji ze strony Francji. Na początku 1957 roku wola mieszkańców została spełniona, choć proces integracji trwał jeszcze kilka lat.
Tylko jeden zawodnik występujący w eliminacjach do MŚ 1954 roku wystąpił w reprezentacji swojej starej-nowej ojczyzny, ale było to zaledwie kilka spotkań, a sam zawodnik nie dostał szansy gry na międzynarodowym turnieju. Zupełnie inny los spotkał szkoleniowca obszaru Saary. Helmut Schon poz zakończeniu swojej roli jako selekcjoner przeszedł do sztabu niemieckiej reprezentacji, aby w 1964 roku zapoczątkować 14 letnie rządy jako pierwszy trener. Do teraz Helmut Schon jest najlepszym szkoleniowcem jaki kierował poczynaniami „Die Mannschaft”. Mistrzostwo Świata i Europy oraz dołożone jeszcze trzy medale gorszego koloru, czynią go absolutnym liderem. Uznany za jednego z najlepszych menedżerów wszechczasów.
Obszar Saary w poprzednim stuleciu dwukrotnie był odrywany od Niemiec po obu wojnach. Po drugiej wojnie został miejscem, w którym pierwsze kroki stawiał międzynarodowy europejski futbol, a także dał światu postać jednego z najlepszych selekcjonerów. Tradycja zastępowania pierwszego trenera reprezentacji jego asystentem w zasadzie wzięła się właśnie od Schona, który przetarł jako jeden z pierwszych skutecznie tę ścieżkę. W obecnych czasach rywalizacja o ten obszar ucichła, ale była jednym z ciekawszych przyczyn rozwoju globalnego futbolu.
Fot. Wikipedia
,_Bestanddeelnr_907-8097.jpg){kind=link}